Punjabi Punjab By Hafiz Musab Umair (NOA Publications)

 Best For Competitive Exams (CSS,PMS,PCS & All Descriptive Exams)

دیپاچہ

اوس سوہنے رب دی بے شمار تعریف جیہڑا وحدہٗ لاشریک اے تے کلا عبادت دے لائق اے۔ بے شمار درود و سلام سوہنے پیغمبر محمد ﷺ اُتے جس نے رب دی مخلوق نوں ہدایت دی راہ وکھا کے اوہناں نوں اپنڑیں رب دی پہچان کروائی تے اپنی امت دی محبت وچ اودھی بخشش لئی عبادتاں تے ریاضتاں وچ اپنڑیں رب دے ساہمنیں ہنجو بہاندے رہے۔

مقابلے دے امتحان لئی کتراب لکھنا تے ایس طرح وی کتاب لکھنا جدے نال سی ۔ ایس۔ ایس دے طالب علم ودھ توں ودھ نمبر لے سکن اپنڑیں آپ وچ اک وڈی کامیابی اے۔ تے ایہہ کم اللہ پاک نے اپنڑیں ایس ناچیز بندے کولوں لیا اے۔ ایہہ کتاب مقابلے دے امتحان دے سفر دے مسافراں نوں ناصرف پنجابی دے پرچے وچ پاس کروائے گی بلکہ ایس کتاب دا ڈونگھا مطالعہ کرن آلے طالب علم ایس مضمون وچ چنگے نمبر لے کے چنگی پوزیشن لے سکدے نیں۔ کیوں جے لکھاری نے ایس کتاب نوں لکھن لئی اوہناں کتاباں دا ڈونگھا مطالعہ کیتا اے جیہڑیاں کے ایف ۔ پی۔ ایس۔ سی نے پنجابی دے پرچے دی تیاری لئی تجویز کیتیاں نیں۔ مقابلے دے امتحان دی تیاری لئی پنجابی دیاں ہورکتاباں وی مارکیٹ وچ موجود نیں پر اوہناں کتاباں وچ یاں تے مواد اتنا زیادہ اے پئی پڑھا ر نوں اپنڑاں مطلوبہ مواد چھانٹی کرنا پیندا اے تے یاں ایناں گھٹ اے پئی اوہناں وچ سلیبس وچ دتے گئے موضوعات اُتے مکمل مواد موجود نئی۔ جدی وجہ توں طالب علم نوں پنجابی وچ چنگے نمبر لین لئی مختلف کتاباں نوں پڑھنا پیندا اے۔ ایس لئی لکھاری نے مارکیٹ وچ ایہناں کتاباں دا ڈونگھا مشاہدہ تے مطالعہ کرن توں بعد ایہہ کتاب انچ ترتیب دتی اے پئی ناں تے ایدھے وچ مواد ایناں ودھ اے پئی طالب علم نوں اپنڑیں مطلوبہ معلومات تلاش کرن وچ مشکلات دا سامنا ہووے تے نا اینا گھٹ لکھیا اے پئی پڑھارنوں سلیبس نوں مکمل کرن واسطے کسے ہور کتاباں نوں پڑھنا پووے۔ ایس توں علاوہ ایس کتاب وچ ایس گل دا وی خیال رکھیا گیا اے پئی ایس وچ آسان توں آسان پنجابی زبان دے لفظاں نوں ورتیا جاوے جس نال اوہ طالب علم جنہاں نوں پنجابی پڑھن تے لکھن وچ مشکل دا سامنا ہوندا اے اوہناں نوں ایہہ زبان سمجھ آجاوے ۔ مکدی گل اے وے پئی ایس کتاب وچ لکھاری نے اپنڑیں کوشش تے محنت نال اوہناں ساریاں گلاں دا خیال رکھیا اے جس نال ایس سفر دے راہی گھٹ توں گھٹ ویلے وچ ودھ توں ودھ نمبر لین لئی مختلف کتاباں  پڑھن دی بجائے صرف ایس اک کتاب اُتے اکتفا کرسکن۔

لکھاری ایس کتاب دی کامیابی وچ سر محمد عاطف، سر محمد طاہر، سر حسن علی گوندل ، نورالعین قریشی، نیشنل افیسرز اکیڈمی دی پوری ٹیم تے اوہناں ساریاں قریبی دوستاں دا شکر گزار اے جنہاں نیں ایس کتاب نوں لکھن لئی لکھاری دی راہنمائی کیتی تے ایس کتاب نوں توڑ چڑھایا۔

دعاواں دا طلبگار

حافظ مصعب عمیر

فہرست

(الف) پنجابی زبان و ادب دی تاریخ

(1) پنجابی بولی دا پچھوکڑ۔ محمد آصف خان

(2) پنجابی لسانیات۔ ڈاکٹر شہباز ملک

(3) پنجابی ادب دی کہانی۔ عبدالغفور قریشی

(ب) کلاسیکی شاعری

(1) شلوکِ بابا فرید

(2) کافیاں۔ شاہ حسین

(1) ابیات سلطان باہو۔ سی حرفی شاعری

(2) کافیاں۔ بابا بلھے شاہ

(3) ہیر وارث شاہ

(4) قصہ سیف الملوک۔ میاں محمد بخش

(ج) جدید شاعری

(1) ترنجن۔ احمد راہی

(2) باقی صدیقی۔ کچے گھڑے

(3) کل کلام۔ منیر نیازی

(4) موآتے۔ فقیر محمد فقیر

(5) کلیات پیر فضل گجراتی۔ مرتبہ: ڈاکٹر نبیلہ رحمان

(6) بلدا شہر۔ رؤف شیخ

(د) اسلامی ادب

(1) مواعظِ نوشہ گنج بخش۔ مرتبہ: سید شرافت نوشاہی

(2) سچی سرکار۔ حکیم عبدالکریم ثمر

(الف) پنجابی زبان و ادب دی تاریخ

(1) پنجابی بولی دا پچھوکڑ۔ محمد آصف خان

تعارف:

محمد آصف خان ہوری 1929ء نوں ضلع جالندھر وچ پیدا ہوئے۔ آپ دے والد دا ناں ’’محمد عبداللہ خان‘‘ سی۔ اوہناں دا خاندان پاکستان بنن توں بعد لاہور آگیا۔ محمد آصف خان ہوراں نیں پنجاب یونیورسٹی توں پنجابی وچ ایم۔ اے کیتا۔ ایس توں علاوہ آپ دو جیاں زباناں جینہاں وچ ہندی، سنسکرت ، بلوچی تے پشتو وغیرہ شامل سن اُتے وی عبور رکھدے سن۔ محمد آصف خان ہوری پنجابی زبان و ادب وچ اک معتبر تے جانیا پہچانیاں اے۔ آپ محقق، نقاد، ایڈیٹر تے ماہر لسانیات وی رہے نیں۔ ایس توں علاوہ آپ نیں پنجابی ادب بورڈ دے سیکرٹری دے طور تے وی اپنڑیں خدمات سر انجام دتیاں نیں۔ آپ دیاں مشہور کتاباں وچ ’’آکھیا بابا فرید نیں‘‘، ’’کافیاں شاہ حسین‘‘، آکھیا بلھے شاہ نیں‘‘، ’’اجو کی کہانی‘‘، ’’مڈھلی لفافی‘‘، ’’سندھی ادب‘‘ تے پیار دا اپندھ‘‘ شامل نیں۔

آصف خان ہوری 2000ء وچ فوت ہوئے۔

پنجابی بولی دے ابواب اُتے جھات:

محمد آصف خان دی ایہہ کتاب 1996ء وچ شائع ہوئی۔ ایہہ کتاب آپ نیں پنجابی بولی دے مڈھ تے پچھوکڑ بارے لکھی اے۔ ایدھے وچ کل چار باب نیں۔ جنہاں وچ مختلف مضمون شامل نیں۔

پہلا باب: بھرے بھنڈار:

بھرے بھنڈار دے کل تین مضمون نیں جیہڑے درج ذیل نیں۔

(i) پنجابی نال ہوون والا دھرو

ایس مضمون وچ آصف خان ہوراں نیں پنجابی زبان نال ہوون والے دھرواُتے گل کیتی اے تے اوہناں دسیا اے پئی ہندوستان تے پاکستان وچ پنجابی زبان اُتے جیہڑا ادھر و ورتیا گیا اے اودھی وجہ توں ایہہ زبان دوجیاں زباناں ورگی پھل پھُل نئی سکی۔ اوہناں پہلے ہندوستان وچ پنجابی زبان دی گل کردیاں ہویاں دسیا اے پئی ہندوستان وچ پنجابی اُتے ہندی تے سنسکرت دا روپ چڑھیا اے۔ تے پنجابی زبان نال گیری جڑت رکھن والے سوہن سنگھ جوش تے اوہناں دے ساتھیاں دے ہوندیاں وی اوہ پنجابی زبان نوں اپنڑیں اصل حالت وچ اگے نئی ودھا سکے۔ اگے جاکے دسدے نیں پئی 1948ء وچ بھارتی وزیر داخلہ سردار پٹیل نیں سکھاں نوں لارا لایا سی پئی اوہ پنجابی زبان نوں سرکاری زبان دا درجہ دیوون گے تے ایس لئی اوہناں نیں اک ادارہ ’’بھاشا و بھاگ‘‘ قائم کیتا پر ایس ادارے نیں سائنسی اصطلاحاں نوں پنجابی وچ ورتن پاروں سنسکرت دیاں ڈکشنریاں توں کم لیا جدے نال پنجابی دا روپ ای بدل گیا ۔ پاکستان وچ پنجابی بولی اُتے گل کردیاں ہویاں دسدے نیں پئی پاکستانی پنجاب دے وسینک آپ وی اودھے دشمن نیں کیوں جے 1979 دی تعلیمی پالیسی دے مطابق پاکستان دی سرکار نیں ایس گل دی اجازت دتی ہوئی اے پئی جے کوئی صوبہ چاہوے تے اوہ اپنڑیں بولی نوں اپنڑیں سکولاں کالجاں وچ پروان چڑھا سکدا اے۔ تے اپنڑیں صوبے دی بولی وچ تعلیم دے سکدا اے پر ہجے تائیں پنجاب دے وسینک ایس نوں نافذ کرن توں قاصر رہے نیں۔